Artificiële intelligentie voor juridische klare taal en legal design

Menselijke tussenkomst is weliswaar nog steeds nodig om duidelijk en precieze juridische documenten op te stellen, maar het is nu wel duidelijk dat Artificial Intelligence ook in de juridische sector op verschillende manieren tijdswinst kan opleveren. 

(foto door BoliviaInteligente on Unsplash)

Denk maar aan het gebruik van AI bij: 

• legal watch en juridisch opzoekwerk; 
• opmaken van contracten en andere juridische documenten; 
• voorspellingen van juridische beslissingen; 
• automatisatie van repetitieve taken. 

Assistent voor juridische klare taal

En jawel, ook in de wereld van juridische klare taal kan ChatGPT een fantastische assistent zijn. 

Hij kan voor u documenten samenvatten en structureren, in klare juridische taal!   

We laten 2 voorbeelden zien.  

We vroegen aan ChatGPT om: 

   

• een deel van de wetgeving over beschermde dier- en plantensoorten te structureren en herformuleren in klare taal; 
• de voorwaarden voor toegang tot lage-emissiezones te structureren en herformuleren  in klare taal.  

Het resultaat gaat zeker in de goede richting en is een nuttige basis om op verder te werken. 

Uitgewerkte, kwalitatieve prompt 

ChatGPT kan tijdwinst betekenen om uw juridische documenten voor te bereiden, maar uw instructies moeten wel precies en gedetailleerd zijn. Ofwel: uitgewerkte, kwalitatieve prompts zijn noodzakelijk voor een nuttig resultaat. 

Ziehier enkele elementen die u kan meegeven in uw prompt: 

• Toon: bijvoorbeeld formeel, informeel, informatief, overtuigend, … 
• Format: bijvoorbeeld essay, kernpunten, plan, … 
• Rol: definieer een rol of perspectief  om aan te nemen. Bijvoorbeeld expert, criticus. 
• Doel: wat is het doel van het antwoord?  Bijvoorbeeld informeren, overtuigen. 
• Context: Lever basisinformatie, gegevens of context voor een nauwkeurige inhoud. 
• Bereik: wat is de draagwijdte, het toepassingsgebied van het onderwerp? 
• Sleutelwoorden: lijst belangrijke trefwoorden of uitdrukkingen op die moeten worden opgenomen. 
• Beperkingen: deel beperkingen mee, zoals het aantal woorden of tekens. 
• Voorbeelden: geef voorbeelden van de gewenste stijl, structuur of inhoud. 
• Deadline: vermeld deadlines of tijdsbeperkingen voor dringende antwoorden. 
• Doelgroep: beschrijf de doelgroep, voor aangepaste inhoud. 
• Taal: geef de taal van het antwoord aan, als ze verschillend is van de instructie. 
• Citaten: vraag om citaten of bronnen op te nemen ter ondersteuning van de informatie. 
• Standpunten: vraag rekening te houden met meerdere perspectieven of meningen. 
• Tegenargumenten: vraag om de behandeling van mogelijke tegenargumenten. 
• Terminologie: specificeer technische termen om te gebruiken of te vermijden. 
• Oproep tot actie: vraag om een duidelijke actie en/of volgende stappen op te nemen. 
• Gevoeligheid: vermeld gevoelige onderwerpen of problemen die met voorzichtigheid moeten worden behandeld of vermeden.

Een voorbeeld van een herwerkte paragraaf uit een privacyverklaring, met een uitgewerkte prompt: 

Visualisatie: veelbelovende pistes, maar nog minder ontwikkeld 

Wat met visualisatie? ChatGPT kan u zeker helpen met visualisatie van een juridische bepaling of juridisch advies, hoewel dit aspect momenteel minder ontwikkeld is door Open AI.  

Ziehier een voorbeeld hoe ChatGPT u op weg kan zetten naar interessante ideeën: 

AI als versneller bij opmaak van juridische inhoud

Kunstmatige intelligentie ten dienste van de jurist kan dus worden beschouwd als een “versneller” van het denken en de opmaak van juridische inhoud. 

Niettemin kan kunstmatige intelligentie moeite hebben om de complexe en genuanceerde context van juridische taal te begrijpen. Het begrijpen van subtiliteiten, uitzonderingen en interpretaties die specifiek zijn voor juridische informatie kan wel eens buiten het bereik liggen van de huidige mogelijkheden van kunstmatige intelligentie. 

Diepgaande reflectie over “visueel denken” 

De opkomst van door AI gegenereerde beelden biedt wél een momentum om diepgaand te reflecteren over legal design en visuele representatie van juridische communicatie.  

Als AI onze intelligentie kan imiteren, komt dat omdat het hier in de meeste gevallen niet echt om intelligentie gaat, maar eigenlijk “voorspelbare statistische mechanica” is. 

Zo komt de term “visueel denken”  waarschijnlijk vrij goed overeen met wat AI imiteert: een mechanisch denken, dat zich dagelijks in onze hersenen afspeelt, waar via associatie eigenijk  willekeurig ideeën en citaten ontstaan. Daar wordt dan een oppervlakkige betekenis aan onttrokken, zonder werkelijke diepgang.  

Het is daarom zinvol om terug te keren naar de oorspronkelijke uitgangspunten van legal design: rechtsbegrip verhogen via visualisatie. De doelstelling was altijd meer dan alleen een mooie rangschikking van woorden en grafische representaties. De uitdaging van juridische ondersteuning via visuele middelen gaat verder: het gaat erom de rijkdom en het potentieel van onze mentale voorstellingen aan te boren. 

Verduidelijken door middel van tekeningen of visualisaties mopet onze aandacht verschuiiven naar een multidimensionale interne ruimte, een ruimte waar symbolische voorstellingen kunnen verschijnen. En waarin een algemeen en contextueel begrip kan worden geactiveerd. Om deze ruimte te verkennen, is het waarschijnlijk nodig om de subtiliteiten van symboliek, mise-en-scène en dieptepsychologie te onderzoeken. 

En dát is het terrein dat door legal design moet worden verkend. Het is niet enke een kwestie van eenvoudige “methoden”, “trucs” of “tools” te ontwikkelen die AI gemakkelijk zou kunnen imiteren, maar om samen te evolueren naar een verfijndere expertise. Een expertise die gebaseerd is op onze uniek menselijke capaciteit om visuele representaties te creëren, die specifiek zijn aangepast aan elke juridische context, aan elke situatie.  

Het gaat dus om méér dan een methode, het gaat een “relationele vaardigheid”: hoe kan ik, door de intelligentie van “de geest” en “het hart” te combineren, juridische visuele representaties produceren die precies voldoen aan de behoeften van de individuen of groepen die ik begeleid? Deze relationele kunst zal steeds vlotter en impactvoller worden naarmate ik mijn relatie met mezelf, mijn relatie met grafische weergave en visualisatie, mijn relatie met anderen en mijn relatie met de realiteit meer op punt zet. 

Slim voortbouwen op kunstmatige intelligentie vereist dus dat we dieper menselijk worden. En dat is zeker eigenlijk fantastisch nieuws. 

Lydia Zunino 

Vertaald uit het Frans door Koen Van Kelecom, met de hulp van ChatGPT